یکی ازعوامل مهم برای برنامه ریزی اقتصادی یک کشور در حالت توسعه همانند ایران ، داشتن اطلاعات ا ز مزیتهای نسبی مواد معدن ید را مر تولید وصادرات است. آگاهی از مزیتهای نسبی در بخش تجارت خارجی به منظورگسترش صادرات غیر نفتی و کاهش وابستگی به اقتصاد تک محصولی نفت، از ضرورتهای برنامه ریزی کشور است .اهمیت طلا به عنوان یک منبع ثروت و همچنین نقش کنترلی آندر سامانه پولی جهان، دو عامل مطرح به عنوان نیروی محرکه اصلی در اکتشاف، استخراج و تولید طلا میباشند. طلا امروزه به عنوان اصلی ترین مبنای مبادلات تجاری و بازرگانی درآمده و در بین ملل صنعتی جهان ، به صورت پشتوانه رسمی یا غیر رسمی برای پول مطرح است و بانکهای مرکزی آنرا به عنوان ذخیره پولی نگهداری میکنند. سهم زیادی از افزایش سرمایه گذاری در زمینه مواد معدنی فلزی در جهان، در چند سال گذشته، مربوط به فلز طلا بوده است. طلا فلزی است زرد رنگ و گرانبها که از زمانهای قدیم انسانها به دنبال معادن طلا در رودخانهها و کیمیاگری بودهاند. این فلز زیبا و قیمتی در زبان فارسی زر، فرانسوی به ORدر انگلیسیGOLD و عربی به ذهب معروف است . طلا با علامت اختصاری AU ، عدد اتمی ۷۹ ، جرم اتمی ۷/۱۹۶gr/mol و وزن مخصوص ۱۹٫۳۳ اولین فلزی است که به علت زیبایی و دوامش توسط انسان کشف و مورد استفاده قرار گرفته است. وجود آثاری از طلا در رسوبات دوره نو سنگی (۴ تا ۵ هزار سال قبل از میلاد مسیح) و نیز وجود طلا در آفریقا و جنوب اروپا در ۲ تا ۳ هزار سال قبل از میلاد مسیح دلالت بر قدمت معدنکاری برای دستیابی به این فلز دارد. نقطه ذوب طلا ۱۰۶۳ و نقطه جوش آن ۲۷۰۰درجه سانتیگراد و سختی آن بر حسب جدول موس۵ /۲ تا ۳ است. این فلز به سبب داشتن بعضی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی مورد توجه خاصی قرار گرفته است. خواص چکش خواری از خصوصیات بارزاین فلز است و در مقایسه با دیگر فلزها از خاصیت ورقه و مفتول شدن زیادتری بر خوردار است. طلا ازنظرخواص شیمیایی یکی ازخنثی ترین فلزات محسوب شده و در مقابل قویترین محلولهای قلیایی مقاوم و در تماس با اسیدهای خالص به جز اسید سیلینیک پایدار ودرتیزاب سلطانی براحتی حل می شود.بخش اعظم طلا در طبیعت ، به صورت فلز آزاد پیدا میشود.این عنصر به هیچ وجه خالص نیست وتقریباً همیشه با مقدار قابل توجهای نقره (۲تا۲۰درصد(،بلور آمیخته تشکیل میدهد. مس و بیسموت نیز ممکن است به مقدار کم در طلا وجود داشته باشد.طلا مانند بسیاری از فلزات دیگراز قبیل:مس ، روی ،آهن ، سرب و….. میباشد که باید از معدن استخراج شده و طی فرایندهای خاص درکارخانهها مورد عملیات فراوری قرار گرفته و تولید شود.
در حال حاضر یکی از مهمترین مراکز فراوری و تولید طلا در ایران مجتمع طلای موته می باشد.مجتم عطلای موته در استان اصفهان ، در۲۹۵ کیلومتری جنوب غربی تهران و۶۰کیلومتری جنوب دلیجان ،۵۷ کیلومتری گلپایگان،۶۰ کیلومتری شهر میمه و ۷ کیلومتری روستای موته در مسیر جاده اصفهان – گلپایگان قراردارد.فعالیتهای اصلی اکتشافی در منطقه موته توسط شرکت سهامی کل معادن ایران از سال ۱۳۳۶آغاز واکتشافات مقدماتی و نیمه تفصیلی انجام شد. با توجه به مطالعات انجام شده کانسارهای شناخته شده در منطقه موته بالغ بر ۹ محدوده به وسعت ۱۵۰ کیلومتر مربع شناسایی شده است که عبارتند از:
چاه خاتون، سنجده، دره اشکی، قرم قرم ،تنگه زر، چاه باغ، چاه علامه، چشمه گوهر و سهکلپ .اکتشافات تفصیلی بر روی پتانسیلهای شناخته شده در منطقه طلا دار موته مجدداً در سال ۱۳۵۹ آغاز و در سال ۱۳۶۹ قرار داد انجام مطالعات تکمیلی و تخمین ذخیره و طراحی بلند مدت معادن چاه خاتون وسنجده واحداث کارخانه با شرکت استرالیایی BHP منعقد و در اسفند ماه سال۱۳۷۱ بهره برداری آزمایشی از کارخانه طلای موته آغاز و در خرداد ماه ۱۳۷۲ رسماً این مجتمع فعالیت استخراج و استحصال طلا را آغاز نمود و بهره برداری از این کارخانه به شرکت طلای ایران واگذار گردید .در سال ۱۳۷۶کلیه امور مربوط به مجتمع طلای موته ، بار دیگر به شرکت سهامی کل معادن ایران منتقل شد که در سال ۱۳۷۹ این شرکت به سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران تغییر نام یافت و امور مربوط به اکثر معادن ایران از جمله مجتمع طلای موته به شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران واگذار گردید .مجتمع طلای موته اولین تولید کننده طلا در ایران و معادن طلای موته جزو معادن فعال طلای کشور است.از ۹ کانسار شناسایی شده در منطقه موته، تنها معادن سنجده و چاه خاتون درحال حاضر فعال بوده وخوراک کارخانه تولید طلای موته را تأمین میکنند. در حال حاضربه جز مجتمع طلای موته،استخراج طلا از کانسارهای پلاسری منطقه آستانه اراک، معدن طلای زرمهر مشهد،آق دره تکاب در آذربایجان غربی و زرشوران زنجان نیزانجام میگیرد .
در این تحقیق می خواهیم به بررسی روشهای تولید طلا بپردازیم و بهترین روش را انتخاب کنیم. روشهای مختلفی برای تولید طلا مورد استفاده قرار میگیرند که مهمترین و اصلی ترین آنها عبارتند از: لیچینگ مستقیم، فلوتاسیون، جداکننده ثقلی، لیچینگ کپهای، ملغمه ،بیولیچینگ و قالکاری. در گذشته مشکلات برای فرآوری و تولید طلا کم بود ولی اکنون به دلایل مختلف با مشکلاتی از جمله : کاهش عیار ماده معدنی ،کاهش ذخیره ماده معدنی، مشکلات زیست محیطی، افزایش هزینه خرید مواد اولیه و انرژی به علت وجود تحریم ها، کاهش ریکاوری به دلیل وجود عناصر مزاحم همراه طلا و … مواجه هستیم که عملیات تولید طلا را با مشکل روبرو میکند لذا در این تحقیق میخواهیم مشکلات را بررسی نموده و در جهت حل آنها برآییم تا بتوانیم به بهترین حالت تولید طلا را انجام دهیم. و برای این منظور از روشهای تصمیم گیری چند معیاره مانند فرایند تحلیل سلسله مراتبی استفاده میشود.
۱٫روشهای فرایند تولید طلا کدامند ؟
.۳روش های تولید طلا با توجه به مشکلات تولید و با استفاده از فرایند تحلیل سلسله مراتبی دارای چه درجه اهمیتی می باشند ؟
۴٫چگونه می توان با استفاده از تکنیک تاپسیس فازی بهترین فرایند تولید طلا را انتخاب نمود ؟