هزینهیابی چرخه عمر
دوره عمر از مفاهیم مطرحی است که از دیدگاههای مختلف مانند دیدگاه بازاریابی، تولیدکنندگان، مشتریان و اجتماع بررسی میشود. دوره عمر محصول عبارت است از فاصله زمانی بین طراحی تا عرضه محصول جدید به بازار و توقف تولید آن به دلیل نبود تقاضای کافی برای آن در بازار. بنابراین چرخه عمر محصول تمام فعالیت های لازم از طراحی محصول و خرید مواد اولیه برای ساخت آن تا تحویل محصول ساخته شده و ارائه خدمات پس از فروش را در بر میگیرد ( امریاسرمی، ۱۳۸۴).
هزینهیابی چرخه عمر محصول یکی از فنون مدیریت هزینه است که برای شناسایی و هدایت هزینه محصولات در طول چرخه عمر محصول استفاده میشود. منظور اصلی از هزینه یابی چرخه عمر محصول این است که باید قبل از ایجاد و تعهد هزینههای ظرفیت، آن را کنترل یا حذف کرد و این کار را نمیتوان بعد از ایجاد هزینه های ظرفیت و در طی فرایند اجرای عملیات تولید انجام داد ( ماهر[۱]، ۱۹۹۴).
هزینهیابی چرخه عمر، باید به همراه روش های مفید طراحی، استفاده شود. برخلاف انتظار هزینهیابی چرخه عمر و سایر فنون اندازهگیری عملکر فقط میتواند راهنما و نشان دهنده راههای بهبود باشند و نمیتوانند به خودی خود چیزی را اصلاح و بهبود بخشند. هزینههای طول چرخه عمر محصول اغلب به سه گروه زیر تقسیم میشوند:
۱- هزینه های مراحل قبل از ساخت شامل هزینه های پژوهش و توسعه، هزینه های طراحی، نمونه سازی، آزمایش و ایجاد کیفیت در محصولات
۲- هزینه های ساخت محصول، شامل هزینه های مستقیم و غیر مستقیم ساخت محصولات
۳- هزینه های مراحل بعد از ساخت شامل هزینه های فروش، بازاریابی، توزیع بسته ای، حمل، نمونه های رایگان، تبلیغات، خدمات پس از فروش و تضمین عملکرد محصولات ( امریاسرمی، ۱۳۸۴، ۳۴).
۲-۲-۸- مهندسی ارزش
مهندسی ارزش روشی نظام مند با فنون مشخص است که کارکرد محصول یا خدمات را شناسایی میکند و برای آن کارکرد، ارزش مالی ایجاد میکند. به نحوی که آن کارکرد در کمترین هزینه با حفظ قابلیت اطمینان و کیفیت مد نظر انجام میگیرد. مهندسی ارزش روش بسیار مهمی است که برای مصرف بهینه بودجه تخصیص داده شده است (ربانی، ۱۳۸۳). در ادامه تعریف واژگان کلیدی حوزه مهندسی ارزش به همراه مروری اجمالی به مراحل اجرای مهندسی ارزش بیان می شود (توکلی مقدم و شکاری، ۱۳۸۲، ۳۲):
ارزش؛ کمترین هزینه برای فراهم کردن وظیفه خدمات مورد نیاز در زمان و مکان مطلوب و با کیفیت مد نظر است. در ساده ترین شکل، ارزش برابر است با بها تقسیم بر هزینه.
بها؛ کمترین هزینهای که به وسیله آن عملکرد اساسی هر جز کاری دست یافتنی است.
هزینه؛ مجموع نیروی انسانی، مواد نگهدارنده و هزینه های غیر مستقیم مورد نیاز برای تولید هر محصول و نگهداری آن در طول عمر محصول
بالاترین میزان برگشت میتواند زمانی انجام گیرد که در اولین مرحله از عمر طرح قرار داریم. میتوان گفت در مرحله اولیه طراحی، اجرای مهندسی ارزش بسیار موثر است؛ زیرا نظریهها هنوز به صورت مفاهیم وجود دارند. کارفرما و طراح در این مرحله در تصمیمات خود انعطافپذیری بیشتری دارند و تغییرات، آثار کمتری بر برنامه زمانبندی طرح دارد( گودرزی و رمضانپور نامقی، ۱۳۸۹، ۱۶۵).
هر طرح به طور معمول از پنج مرحله فرموله کردن مفاهیم، طراحی اولیه، طراحی نهایی، ساخت، عملیاتی و نگهداری، تشکیل شده است. اجرای مهندسی ارزش برای یافتن پاسخ به این سوال است که چه راه حل دیگری، کارکرد مد نظر، فرآیند، محصول یا اجرای آن را با هزینه کمتری محقق می سازد. بنابراین، هرچه از زمان عمر طرح بگذرد، ظرفیت کاهش هزینه کم می شود (گودرزی و رمضانپور نامقی، ۱۳۸۹، ۱۶۵).
[۱] . Maher
هر پژوهش با مسئلهای شروع میشود و با تشریح مسئله یا مشکل، اهداف پژوهش در جهت حل آن مسائل پایهگذاری میشود بنابراین، پژوهش حاضر در جهت برآوردن اهداف زیر میباشد.
۱-۵-۱- اهداف علمی پژوهش