کمک :
درخواست کمک افراد از یکدیگر مقدار سرمایه اجتماعی را بیشتر خواهد کرد. هر گاه عواملی مانند رفاه و فراوانی و کمک دولت سبب شود تا افراد نیازشان به یکدیگر کمتر شود؛ میزان سرمایه اجتماعی کمتر خواهد شد.
۲-۲-۷-ایدئولوژی :
اعتقاداتی مانند لزوم به یکدیگر یا عمل به سود دیگری، سبب پدید آمدن سرمایه اجتماعی می شود. از این رو آن دسته از اعتقادات مذهبی که بر ضرورت کمک و عمل به نفع دیگران تاکید دارند عامل مهمی در شکل گیری سرمایه اجتماعی محسوب می شوند.
۲-۲-۸- اطلاعات :
از نظر کلمن یک شکل مهم سرمایه اجتماعی ظرفیت بالقوه اطلاعات است که جزء ذاتی و جدایی ناپذیر روابط اجتماعی است، اما به دست آوردن اطلاعات پر هزینه است. اطلاعات در واقع زمینه را برای کنش فراهم می سازد. یکی از وسایلی که از طریق آن، اطلاعات می تواند به دست آید استفاده از روابط اجتماعی است و اطلاعاتی که از طریق این روابط حاصل می شود، کنش را تسهیل می کند.
۲-۲-۹-هنجارها :
اگر در درون گروه های اجتماعی، هنجارهای موثر و نیرومندی مبنی بر اینکه فرد باید منافع شخصی را رها کرده و به سود جمع عمل کند، وجود داشته باشد، سرمایه اجتماعی شکل خواهد گرفت (کلمن، ۱۳۷۷).
۲-۲-۱۰- سرمایه اجتماعی از نگاه فرانسیس فوکویاما :
فوکویاما در تعریف سرمایه اجتماعی چنین می گوید : «سرمایه اجتماعی مجموعه معینی از هنجارها و ارزش های غیر رسمی است که اعضا گروهی که همکاری و تعاون میان آن ها مجاز می باشد، در آن سهیم هستند که البته مشارکت در ارزش ها و هنجارها به خودی خود باعث تولید سرمایه اجتماعی نمی گردد، چرا که این ارزش ها ممکن است ارزش های منفی باشند» (فوکویاما ، ۱۳۷۰).
فوکویاما در رابطه با سرمایه اجتماعی، هنجارهای اجتماعی را به دو بخش تقسیم می کند :
۱- هنجارهای مولد سرمایه اجتماعی
۲- هنجارهای غیر مولد
هنجارهای مولد سرمایه اجتماعی به ارتقای همکاری میان اعضای گروه منجر می شود و اساساً شامل سجایایی چون صداقت، ادای تعهدات و ارتباطات دو جانبه می باشد . اما هنجارهای غیر مولد بر خلاف هنجارهای مولد سرمایه اجتماعی کمکی به ارتقای همکاری میان اعضای گروه نخواهد کرد. پس ممکن است در جامعه ای سرمایه اجتماعی و اعتماد متقابل را ببینیم، ولی هنجارهای اجتماعی قوی آن هم از نوع غیر مولد سرمایه اجتماعی وجود داشته باشد، مثل عدم اعتماد به دیگران. جامعه ای که افراد حتی نباید به پدر و مادر خود اعتماد کنند، دارای یک هنجار غیر مولد سرمایه اجتماعی است (همان منبع).
۲-۲-۱۱- سرمایه اجتماعی از نگاه گلن لوری :
«گلن لوری» [۱]اقتصاددان نیز مانند «ایوان لایت»[۲] جامعه شناس، اصطلاح سرمایه اجتماعی را در دهه ۱۹۷۰ برای توصیف مشکل توسعه اقتصاد درون شهری به کار برد. آمریکایی های آفریقایی الاصل در محدوده اجتماعات خود فاقد اعتماد و همبستگی بودند، در حالی که در بین آمریکایی های آسیایی الاصل و دیگر گروه های قومی اعتماد و همبستگی وجود داشت همین عدم وجود اعتماد و همبستگی میان سیاهان مبین نبود داد و ستد جزئی در میان سیاهان بود.
۲-۲-۱۲-سرمایه اجتماعی از نگاه رابرت پاتنام :
از نظر پاتنام مفهوم سرمایه اجتماعی جوهره جامعه شناختی شور و شوق همگانی است. به نظر وی پیش فرض حل مسئله کنش عمومی و فرصت طلبی، توسعه کنش جمعی داوطلبانه است که به نوبه خود منوط به سرمایه اجتماعی به ارث رسیده در آن جامعه است.
در دیدگاه پاتنام سرمایه اجتماعی آن دسته از ویژگی های سازمان اجتماعی است که هماهنگی و همکاری را برای سود متقابل تسهیل می کند. اشکال سرمایه اجتماعی منابع اخلاقی کلی یک جامعه را تشکیل می دهند. به طور کلی سرمایه اجتماعی را می توان به ۳ بخش اصلی تقسیم کرد : ۱- اعتماد ۲- هنجارها و الزمات اجتماعی ۳- شبکه های اجتماعی .
بررسی تاثیر مولفه های سرمایه اجتماعی بر کیفیت خدمات آموزشی موسسات آموزش عالی مشهد
۱-۴-۲-اهداف فرعی تحقیق :
۱-۴-۳-سوال اصلی تحقیق:
آیا مولفه های سرمایه اجتماعی بر کیفیت خدمات آموزشی موسسات آموزش عالی مشهد تاثیر دارد ؟
۱-۴-۴-سوالات فرعی تحقیق :