تعریف واژه بیمه:
واژه بیمه درزبان فرانسه assuranceودرزبان انگلیسی insuranceنامیده می شود،ظاهرابه کلام فارسی شباهت داردولی معلوم نیست ازچه تاریخی مطلع شده وغرض ازاستعمال آن چه بوده است.لغت شناسان معتقدند که واژه های انگلیسی وفرانسه ازریشه لاتینی securusکه به معنای اطمینان است گرفته شده وعلاوه برعقد بیمه درمعنای تضمین،تامین ،اعتمادیااطمینان به کاررفته است.واژه بیمه دراغلب زبانهای دیگرنیزازهمین ریشه مشتق شده است.درحالی که تصورنمی رودکه واژه بیمه درفارسی خودازریشه های عربی ،ترکی ،عبرانی،یونانی،روسی یالاتین باشدگواینکه واژه های بسیاری درزبان فارسی ازاین زبان ها گرفته شده،بااین همه ،به نظرمی رسد که ریشه اصلی همان (بیم) است زیراعامل اساسی انعقادعقد بیمه،ترس وگریزازخطراست وبه سبب همین ترس وبه منظورحصول تامین عقدبیمه وقوع می یابد. (کریمی۸۲،۳۴)
بیمه عقدی است که به موجب آن یک طرف تعهد میکند در ازاء پرداخت وجه یا وجوهی از طرف دیگر در صورت وقوع یا بروز حادثه خسارت وارده بر او را جبران نموده یا وجه معینی بپردازد. متعهد را بیمهگر طرف تعهد را بیمهگذار وجهی را که بیمهگذار به بیمهگر میپردازد حق بیمه و آنچه را که بیمه میشود موضوع بیمه نامند.
۵-۱-۲-عناصر تشکیل دهنده بیمه:
عناصر تشکیلدهنده بیمه عبارتند از: خطر، حق بیمه و خسارت
۱-۵-۱-۲-خطر
موضوع تمام عملیات بیمه را خطر تشکیل میدهد و آن عبارت از اتفاقی مهتمل و قریبالوقوع از ویژگیهای خطر میتوان به احتمالی بودن ـ نامعین بودن زمان اتفاق افتادن و ایجاد خسارت درصورت بروز را نام برددر بیمه مسئولیت مدنی، مسئولیت مدنی ناشی از حوادث، موضوع بیمه است که میتواند در اثر عمل یا رفتار شخص یا اشخاص وابسته و یا ناشی از اشیاء و اموال تحت مالکیت یا تصرف او ایجاد شودبنابراین بیمهگذار در ازاء پرداخت حق بیمه مسئولیت مدنی رفتار خود، اشخاص وابسته یا اشیاء و اموال خود را که ممکن است موجب خسارت دیگران شود بیمه کرده و پرداخت خسارت احتمالی را به بیمهگر منتقل میکند. یعنی بیمهگر متعهد میشود درصورت مسئول شناخته شدن بیمهگذار به جای او خسارت زیان دیده را بپردازد. این عمل (یعنی بیمه کردن) اموال و دارائیهای شخص بیمهگذار را از خسارت ناشی از مسئولیت او محافظت میکند در زندگی امروزی اکثر مردم درمقابل خطرات ناشی از مسئولیت مدنی در مقابل دیگران قرار دارند و بهترین راه برای حفظ دارائیها و پرداخت خسارت زیاندیدگان با حداقل هزینه” بیمه” میباشد.(مهدوی؛۱۳۸۸،۳۴)
۲-۵-۱-۲- حق بیمه
حق بیمه وجهی است که بیمهگذار در قبال خرید بیمه یا با به عبارت بهتر انتقال خطر به بیمهگر پرداخت میکند. با پرداخت حق بیمه و خرید بیمه مسئولیت مدنی، تعهد جبران خسارت از بیمهگذار منتقلشده و بیمهگر متعهد میگردد.
۳-۵-۱-۲-خسارت
این تحقیق درپی روشن کردن این سوال اساسی است که به چه دلایل کارفرمایان حاضر به پرداخت حق بیمه کارگران در وجه سازمان تامین اجتماعی نیستند و هدف اصلی از طرح این مسئله شناخت علل و دلایل عدم پرداخت حق بیمه کارگران که در واقع نوعی اجحاف به حقوق آنها می باشد تا بررسی و شناخت این علل راهکارهای کاربردی در این خصوص پیشنهاد گردد.
۱-۴-۱-اهداف فرعی تحقیق
۱-بررسی علل اجتناب کارفرمایان از پرداخت حق بیمه کارگران با نرخ حق بیمه بالا .
۲- بررسی علل اجتناب کارفرمایان ازپرداخت حق بیمه ۳۰ درصد درمقایسه با حق بیمه با نرخ پایین۱۰ درصد (یارانه ای).
۳-بررسی علل اجتناب کارفرمایان از پرداخت حق بیمه ناشی از عدم آگاهی کارفرمایان از مزایای بیمه نسبت به کارگران .
۴-بررسی علل اجتناب کارفرمایان از پرداخت حق بیمه و تحت فشارقراردادن کارفرمایان از طریق بازرسی از کارگاهها.
۵- بررسی علل اجتناب کارفرمایان از پرداخت حق بیمه و بالا بودن هزینه های پرسنلی شاغل در کارگاهها.
۶- بررسی علل اجتناب کارفرمایان از پرداخت حق بیمه و عدم تمایل کارگران نسبت به واریز حق بیمه.